LARYNGOLOG

CHRAPANIE I BEZDECH

  • CHRAPANIE

Chrapanie jest to zjawisko akustyczne związane z drganiami wiotkich części gardła, przede wszystkim podniebienia miękkiego i języczka.

Przyczyny chrapania związane są z zaburzeniami swobodnego przepływu powietrza w górnych drogach oddechowych, tzn:


Niedrożnością nosa spowodowaną przerostem małżowin nosowych , skrzywioną przegrodą nosa , polipami nosowymi


Wydłużonym języczkiem i wiotkim podniebieniem miękkim , przerostem nasady języka , migdałków podniebiennych.


Chrapanie może być etapem rozwoju obturacyjnego bezdechu śródsennego. Płytki, przerywany sen daje konsekwencje w życiu codziennym: senność, zmęczenie, bóle głowy, rozdrażnienie, trudności w koncentracji, zaburza relacje partnerskie a nawet obniża libido. Nie leczone chrapanie może doprowadzić do pojawienia się obturacyjnych bezdechów sennych , które pojawiają się w skutek znacznego ograniczenia drożności górnych dróg oddechowych.

  • BEZDECH SENNY

Jest to stan chorobowy, w którym występują bezdechy trwające dłużej niż 10 sekund i powtarzające się co najmniej 30 razy w ciągu nocy lub co najmniej 10 razy w czasie 1 godziny snu.

Wyróżnia się 3 typy zespołu bezdechu sennego:
Centralny (ang. Central teep apnea), w którym następuje zablokowanie przepływu powietrza w górnych drogach oddechowych wraz z ustaniem ruchów przepony i mięśni międzyżebrowych. Jest to grupa zaburzeń o tle neurologicznym związana z uszkodzeniem ośrodków oddechowych w przebiegu wielu schorzeń. W tej postaci bezdechu charakterystyczne jest rytmiczne, normalne oddychanie w czasie czuwania.

Obturacyjny OBS (ang. Obstructive teep apnea), w którym dochodzi do zablokowania przepływu powietrza w górnym odcinku drogi oddechowej, przy utrzymaniu ruchów przepony i klatki piersiowej. Występuje najczęściej.

Mieszany (ang. tee teep apnea), w którym po okresie bezdechu centralnego następuje bezdech obturacyjny.

Obturacjny bezdech senny (OBS)Jest spowodowany anatomicznymi zmianami w obrębie górnego odcinka drogi oddechowej, do którego należy: nos – trudności w oddychaniu spowodowane są między innymi deformacją nosa zewnętrznego, skrzywioną przegrodą, polipami nosowymi i przerostem małżowin nosowych, jama ustna i gardło – niedrożność w tym odcinku najczęściej jest spowodowana:
przerostem migdałka gardłowego u dzieci, przerostem migdałków podniebiennych, żuchwą cofniętą ku tyłowi (powoduje cofanie się nasady języka do tylnej ściany gardła), przerostem języka, przerostem błony śluzowej gardła, wiotki i opadającym podniebieniem miękkim oraz wydłużonym języczkiem, krtań – zwężenia w krtani spowodowane są: zmianami w budowie nagłośni i porażeniem fałdów głosowych. Na szyi często jest nadmiernie rozwinięta tkanka tłuszczowa oraz nisko położona kość gnykowa, co również sprzyja częstemu występowaniu bezdechów

Objawami obturacyjnego bezdechu: głośne chrapanie, bezdechy w czasie snu, wzmożona senność w czasie dnia, poranne bóle głowy, nienormalna aktywność motoryczna nocna ( rzucanie się, bicie rękami), pogorszenie funkcji fizycznej, intelektualnej i seksualnej.


UWAGA! Jeżeli chrapanie jest uporczywe, przeszkadza domownikom i pojawiają się bezdechy w czasie snu, wskazana jest konsultacja specjalisty zajmującego się problemem bezdechów sennych. Dla samooceny senności w czasie dnia, powstała w Australii (Dr. MurrQY Johns - Melbourne) tzw. skala senności Epworth.


Skala Epworth:
0 = na pewno nie zasnę
1 = mała możliwość zaśnięcia
2 = raczej zasnę
3 = na pewno zasnę


Wartości:
1-6 = nie stwierdza się bezdechu sennego
7-8 = prawdopodobieństwo wystąpienia bezdechu sennego - wskazana konsultacja specjalisty!
9>= = obturacyjny bezdech senny - zaleca się diagnostykę i leczenie !


Diagnostyka zaburzeń oddychania podczas snu (chrapania i bezdechu) Polega na wykryciu istotnych zaburzeń oddychania w czasie snu oraz lokalizacji zwężeń w obrębie górnego odcinka drogi oddechowej odpowiedzialnych za to schorzenie. Diagnostyka opiera się na:

BADANIU SNU podczas którego rejestruje się przy użyciu polisomnografu lub poligrafu obecność bezdechów w czasie snu.


Dostępne jest badanie snu w domu pacjenta - badanie polisomnograficzne !

  • LECZENIE

Obturacyjny bezdech senny leczy się operacyjnie i zachowawczo. Bardzo istotnym elementem leczenia jest walka z nadwagą.
Leczenie operacyjne
polega na przywróceniu prawidłowej drożności w obrębie górnego odcinka drogi oddechowej:



Nos - między innymi: operacje nosa zewnętrznego, przegrody nosa, małżowin nosowych, jamy ustnej, gardło,
operacje na podniebieniu miękkim – uvulopalatoplastyki stosowane w leczeniu uporczywego chrapania
operacje gardła środkowego - klasyczna uvulopalatopharyngoplastyka (w znieczuleniu ogólnym) polega na usunięciu migdałków podniebiennych, plastyce podniebienia miękkiego oraz bocznych ścian gardła u pacjentów z bardzo nasilonymi zmianami w obrębie gardła.


  • LECZENIE ZACHOWAWCZE NIEOPERACYJNE

W leczeniu nieoperacyjnym stosuje się szereg aparatów utrzymujących prawidłową drożność drogi oddechowej. Najczęściej stosowane to:
aparaty ortodontyczne, które zmieniają ustawienie żuchwy (TRD, MAD),
aparaty wytwarzające stałe dodatnie ciśnienie w drogach oddechowych, do których należą: CPAP, BiPAP, auto-CPAP oraz RAMP.
Inną formą leczenia zachowawczego jest elektryczna stymulacja - polega na selektywnej stymulacji mięśni odpowiedzialnych za utrzymanie drożności górnego odcinka drogi oddechowej.


  • POWIKŁANIA NIELECZONEGO OBS

Jeżeli nie wprowadzi się w odpowiednim czasie właściwej diagnostyki i leczenia obturacyjnego bezdechu sennego jego objawy będą systematycznie narastały.
Jest to konsekwencja stałego niedotlenienia organizmu w czasie snu. Sen przestaje być regeneracyjny.
Pojawić się mogą różne, groźne powikłania zdrowotne jak:
nadciśnienie tętnicze
choroba niedokrwienna serca
zaburzenia rytmu serca
nadciśnienie płucne i udar mózgu


Brak regeneracyjnego snu prowadzi w konsekwencji do spadku wydolności fizycznej i psychicznej organizmu. Spada efektywność pracy, spada wydolność seksualna i rośnie ryzyko wypadków samochodowych. Zabiegi operacyjne wykonywane w celu udrożnienia górnych dróg oddechowych.

LARYNGOLOG POZNAŃ

Dr n.med. Dorota Miętkiewska-Leszniewska

Absolwentka Wydziału Lekarskiego Akademii Medycznej w Poznaniu. Od 2000r pracuje w Klinice Otolaryngologii i Onkologii Laryngologicznej UM w Poznaniu. Posiada wieloletnią praktykę zawodową (chirurgiczną) związaną z pracą na laryngologicznym oddziale szpitalnym, dyżurach a także prywatnej praktyce. Jest członkiem Polskiego Towarzystwa Badań nad Snem, Polskiego Towarzystwa Otolaryngologów Chirurgów Głowy i Szyi.

KONTAKT

Dorota Miętkiewska-Leszniewska

os. Przyjaźni pawilon 142 (wjazd od Mieszka I), 61-679 Poznań Stare Miasto, wielkopolskie

+48 606 336 975

WSZELKIE PRAWA ZASTRZEZONE LARYNGOLOG POZNAŃ | PROJEKT REALIZACJA DARIUSZ PAŚKO